EVA jako parametr do podejmowania decyzji

W ostatnich czasach EVA jest jedną z najbardziej popularnych koncepcji pomiaru wartości przedsiębiorstw.

Patrząc na parametr EVA od strony technicznej konstrukcji, można go określić jako zysk ekonomiczny, a więc skorygowany zysk operacyjny po opodatkowaniu pomniejszony o koszt całego zaangażowanego kapitału.

Co nowego wnosi ta koncepcja?

Po pierwsze, zysk księgowy zostaje poddany korektom. Istotą jest usunięcie z niego jak największej liczby defektów powstałych głównie na skutek przyjętych zasad rachunkowości. Po drugie, koszt kapitału obejmuje zarówno kapitał obcy, jak i własny, a więc często koszt alternatywny kapitału własnego. EVA jest więc miarą dodatkowej wartości wygenerowanej z działalności przedsiębiorstwa po uwzględnieniu wynagrodzenia kosztów dostarczycieli wszystkich kapitałów. Zatem może ona mierzyć zarówno stopień  tworzenia, jak i destrukcji wartości firmy.

Popularność stosowania parametru EVA w ocenie działalności firmy w ostatnich latach wiąże się niewątpliwie z możliwościami jej wykorzystania. Poniżej zamieszczono omówienie głównych zastosowań tego parametru w zarządzaniu nowoczesnym przedsiębiorstwem.

Zastosowanie w VBM

W krótkim okresie EVA wykorzystywana jest do pomiaru wartości firmy. Często, jako jedna z miar wartości firmy, ma zastosowanie w systemie zarządzania wartością firmy (Value Based Management), gdzie doskonale uzupełnia inną z miar - SVA (Shareholders Value Added), która jest miarą tworzenia wartości firmy w długim okresie. Jako miarę tworzonej lub niszczonej wartości nie używa się jednak wartości EVA w danym okresie, ale zmianę tego parametru z okresu na okres. Uznaje się ten parametr za bardziej obiektywny i pozbawiony błędu konstrukcyjnego, jaki może wystąpić podczas przyjmowania metody kalkulacji EVA (przyjmowane korekty).

Aby móc zarządzać tym parametrem i z roku na rok zwiększać wartość firmy, należy opracować całą sieć wartości. W jej skład której wejdą miary cząstkowe składające się ostatecznie na wartość EVA. Przykładowo ceny zakupu surowców, jednostkowe koszty transportu, ilości sprzedaży produktu. Dopiero kluczowymi, cząstkowymi miernikami tzw. KPI (Key Performance Indicators) będziemy mogli sterować, tak aby uzyskiwać odpowiednie przyrosty EVA.

Zarządzanie wartością firmy wymaga konstrukcji modelu, który będzie uniwersalny. Z jednej strony umożliwiał podejmowanie decyzji na poziomie poszczególnych produktów, procesów. Z drugiej umożliwiał analizy symulacyjne, a więc wybór decyzji, dzięki której uzyskamy najbardziej korzystny przyrost EVA w danej sytuacji.

Jeżeli jesteśmy w stanie wyodrębnić zyski oraz kapitał zainwestowany na poszczególne produkty, działy, czy jednostki, to mamy doskonałe narzędzie do zarządzania strukturą produktów, czy też benchmarkowania jednostek organizacyjnych lub oddziałów.

Dobry parametr oceny opłacalności i przejęć

W praktyce w oparciu o parametr EVA możemy wprowadzać do portfela nowe produkty lub eliminować te, które nie przyniosą już wzrostu EVA na zakładanym poziomie. Można na tym parametrze również oprzeć analizę benchmarkingową efektywności jednostek organizacyjnych, czy też oddziałów. Szczególnie jest to zasadne, gdy przedsiębiorstwo realizuje strategię efektywności i koncentruje się na wyrównaniu poziomów efektywności w ramach oddziałów, czy też jednostek. Jeżeli wzrost przedsiębiorstwa opieramy na przejmowaniu całych działalności, to EVA będzie dobrym parametrem oceny opłacalności przejęć.

W powiązaniu z powyższym zastosowaniem, EVA wykorzystywana jest również w procesie komunikacji z inwestorami. To EVA danej firmy może pokazać inwestorom, czy warto jest w nią inwestować lub kiedy będzie warto? EVA może być również uzasadnieniem dla wartości wypłacanych dywidend. Sam fakt posiadania przez firmę systemu zarządzania wartością dla akcjonariuszy świadczy nie tylko o wysokim stopniu zorientowania firmy na cele finansowe. Świadczy również o wysokiej świadomości menedżerów, co do konieczności wynagradzania dostawców kapitałów własnych. EVA dla inwestora niesie jednoznaczną odpowiedź na konkretne pytanie. Jak wykorzystany jest przez niego kapitał.

System motywacyjny

Parametr EVA wykorzystuje się również do oceny wyników pracy menedżerów, np. w okresach rocznych. Można tu więc mówić o wykorzystaniu EVA jako podstawy do budowy systemu motywacyjnego dla kadry menedżerskiej. Menedżerowie odpowiadający za całość funkcjonowania jednostki, procesu, działu powinni być nagradzani. Również za ich wkład w tworzenie wartości całej firmy. W tym wypadku jako miarę realizacji celu przyjmowanego do systemu motywacyjnego, stosuje się zwykle zmianę wartości EVA wyliczonego dla danej jednostki, procesu, działu w stosunku do poprzedniego okresu. Wynagradzanie menedżerów za wzrost wartości EVA ma tę zaletę w skorelowaniu ze zmianą EVA na poziomie całej firmy. W ten sposób obrazuje wkład w tworzenie wartości całej firmy.

Podsumowanie

Z powyższego przeglądu widać, iż możliwości wykorzystania parametru EVA są dosyć szerokie. Można wykorzystać ten parametr nie tylko do pomiaru wartości firmy, ale głównie w podejmowaniu decyzji i zarządzaniu przedsiębiorstwem.

Skorzystaj ze szkolenia

Zarządzanie wartością firmy – Value Based Management. Koncepcja i narzędzia