9 porad jak uchronić firmę przed utratą płynności finansowej

Zgodnie z definicją jest to zdolność podmiotu do wywiązywania się tj. spłacania w terminie najbardziej wymagalnych (krótkoterminowych) zobowiązań. Są to np. zobowiązania związane z zapłatą kontrahentom za wyroby i usługi, opłaty rachunków, wypłaty wynagrodzeń, opłacanie rat leasingowych i kredytowych (*1).

Wszelkie sygnały świadczące o możliwej utracie płynności finansowej należy zdiagnozować jak najszybciej. Dajemy wtedy sobie szanse na wprowadzenie odpowiednich rozwiązań poprawiających sytuacje spółki. Skutkami braku odpowiednio szybkiej reakcji jest powstanie znaczącego zadłużenia a co za tym idzie ryzyko ograniczenia lub zerwania współpracy przez najważniejszych kontrahentów, rozpoczęcie naliczania odsetek karnych i w rezultacie dalsze próby egzekwowania długu poprzez np. firmy windykacyjne.

Utrata płynności jest bardzo niebezpieczną sytuacja dla przedsiębiorstw mogącą skutkować niewypłacalnością i ogłoszeniem upadłości.

Problem z płynnością ma 50% firm

Zgodnie z badaniem przeprowadzonym na początku kwietnia br. przez PwC (*2), którego celem było zaobserwowanie pierwszych skutków pandemii COVID-19 dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oprócz spadków przychodów najważniejszym problemem są właśnie opóźnienia w płatnościach od klientów. Problemów z płynnością doświadcza ponad 50% firm. Zagrożenie utratą płynności jest problemem nawet w tych sektorach gospodarki, w które kryzys wywołany pandemią nie uderza w pierwszym momencie np.: w przemyśle, gdzie aż 70% firm sygnalizuje problem z opóźnieniami płatności. 59,3% firm nie jest w stanie utrzymać płynności finansowej bez zwalniania pracowników dłużej niż przez 3 miesiące. Wysoce prawdopodobna jest, więc sytuacja, że utrzymywana społeczna izolacja zacznie wywierać największy negatywny wpływ na gospodarkę dopiero od maja, gdy znaczna grupa firm straci możliwość wywiązywania się ze zobowiązań.

Im szybciej podejmiemy środki zapobiegawcze lub/ i naprawcze tym szansa ich powodzenia będzie większa. Tym niemniej konkretne działania i decyzje w walce o utrzymanie płynności powinny być warunkowane dokładną sytuacja, w jakiej znajduje się przedsiębiorstwo - czy utrzymuje płynność finansową? Czy pojawiają się już pierwsze oznaki, że w niedługim czasie może ją utracić? Czy firma już dziś zaczyna borykać się z brakiem płynności? A może problem już istnieje i następnym krokiem jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcia sądowego postępowania restrukturyzacyjnego?

Uniwersalny zbiór propozycji

Problem z płynnością oraz sposoby jego rozwiązania należy rozpatrywać indywidualnie. Bierzemy pod uwagę charakterystykę konkretnego przedsiębiorstwa i dokładną sytuację, w jakiej się znajduje.

Poniżej przedstawię uniwersalny zbiór propozycji, które warto wykorzystywać próbując polepszyć płynności przedsiębiorstwa:

1. Renegocjowanie warunków płatności z wierzycielami

Unikanie kontaktu z wierzycielami podczas problemów z płatnościami prowadzi do dalszego pogarszania zaistniałej sytuacji. Osłabia pozycję negocjacyjną oraz powoduję utratę zaufania kontrahenta. Tymczasem osiągnięcie porozumienia nie tylko nie jest bardzo trudne, ale i obustronnie korzystne - naszym wierzycielom również zależy na odzyskaniu środków.

2. Monitoring płatności – analiza rejestru dłużników

Kontrolowanie płatności umożliwia budowanie dobrego kontaktu z klientem, wzajemnego szacunku, skrócenie czasu oczekiwania na płatność oraz podejmowanie działań wyprzedzających w przypadku zdiagnozowania problemów u kontrahenta. Monitoring płatności, zwłaszcza podczas kryzysu, powinien być nierozerwalnie związany ze stałym weryfikowaniem kondycji finansowej obecnych i potencjalnych kontrahentów w dostępnych rejestrach dłużników.

3. Skrócenie terminów płatności – optymalizacja cyklu obiegu gotówki

W zależności od branży można zażądać płatności od kontrahentów w ciągu 14 do 60 dni. Im czas na zapłatę jest krótszy, tym lepiej dla przedsiębiorstwa. Im natomiast dłuższe są cykle operacyjne tym ryzyko utraty płynności finansowej większe.

4. Restrukturyzacja zaciągniętych kredytów

Wypracowanie porozumienia z bankiem, polegającego na np. wydłużeniu okresu spłaty, może pozwoli na odzyskanie płynności lub wygenerowania oszczędności w krytycznym dla firmy momencie. Kruczkiem takiego rozwiązania jest jednoczesne zwiększenie wartości całego zobowiązania.

5. Konsolidacja zaciągniętych kredytów

Na skutek konsolidacji kredyt spłacany będzie przez dłuższy czas, ale przedsiębiorca będzie posiadał na bieżąco większą ilość gotówki (*3).

6. Wakacje kredytowe

Standardowo wakacje kredytowe umożliwiają odroczenie spłaty raty kapitałowej lub kapitałowo-odsetkowej. W dobie pandemii COVID-19 banki wyszły naprzeciw potrzebom kredytobiorców umożliwiając zawieszenie spłaty na okres od 3 do 6 miesięcy.

7. Leasing zwrotny

Dzięki zawarciu długoterminowej umowy leasingu dotychczasowy właściciel nadal może wykorzystywać leasingowany sprzęt. Koszty takiego rozwiązania najczęściej przekraczają kwotę, którą przedsiębiorca uzyskał ze sprzedaży w ramach leasingu odwrotnego tym niemniej w sytuacji pilnej potrzeby gotówki takie rozwiązanie jest często lepsze niż pospieszna sprzedaż aktywów (*4).

8. Skorzystanie z usługi faktoringu

Podjęcie współpracy z Faktorem umożliwi odmrożenie środków i jednoczesne odciążenie pracowników działów windykacyjnych. W zależności od szczegółów zawartej umowy przedsiębiorstwo uzyskuje również dostęp do usług ułatwiających zarządzanie wierzytelnościami. Są to takie rozwiązania jak rejestrowanie, rozliczanie, windykacja a nawet doradztwo z zakresu finansów i marketingu.

9. Poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania

Podczas pandemii COVID-19 sposobem na dodatkowe źródło przychodów może okazać się skorzystanie z rządowych propozycji pomocy w ramach tarcz antykryzysowych. Pozyskane w ten sposób środki finansowe pozwolą zachować płynność i przetrwać najtrudniejszy moment.

Podsumowanie

Weryfikacja zdolności do wywiązywania się z aktualnych zobowiązań jest jednym z głównych obowiązków osób zajmujących się finansami przedsiębiorstwa. Rolą kadry menedżerskiej jest zbudowanie opartego na wskaźnikach, opomiarowanego systemu zarządzania płynnością umożliwiającego wczesne wychwytywanie nieprawidłowości i zagrożeń w obszarze płynności finansowej. Służyć temu ma roztropne dysponowanie środkami pieniężnymi i ustalanie wpływów i wydatków gotówkowych (*5). Ponad to permanentne monitorowanie wyników przedsiębiorstwa jest najlepszym sposobem na uniknięcie problemów z brakiem płynności finansowej.

Źródła

1) D. Wędzki „Strategie płynności finansowej przedsiębiorstwa”, Kraków 2003
2) Raport PWC, „Polski mikro, mały i średni biznes w obliczu pandemii
3) Strona internetowa: poradnikprzedsiebiorcy.pl, na dzień 21.05.2020
4) Strona internetowa: poradnikprzedsiebiorcy.pl, na dzień 21.05.2020
5) P. Rybicki, Przyczyny utraty płynności, Prawo przedsiębiorcy nr 48/2003, s. 16

Skorzystaj ze szkolenia

Jak efektywnie zarządzać cash flow i kapitałem obrotowym? Warsztaty dla zarządzających